Geallieerde bezettingszones

1945 – 1949 Geallieerde bezettingszones

Duitsland werd na de capitulatie door de geallieerde machten opgedeeld in vier bezettingszones, nadat het alle grondgebied ten oosten van de rivieren Oder en Neiße moest afstaan aan een nieuw Polen. De Russen, Amerikanen en Engelsen gaven de Fransen de eer ook mee te doen. Zo kwam er een Russische zone in oostelijk Duitsland, met de gebieden Berlijn en Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern, Bundesland Sachsen, Ost-Sachsen, Provinz Sachsen, West-Sachsen en Thüringen. Voorts een Franse zone in het westen en zuidwesten, met de gebieden Baden, Rheinland-Pfalz, Saar en Württemberg-Hohenzollern) en tenslotte een gecombineerde Amerikaans-Engelse zone (de Bizone) in het noordwesten en het zuiden van Duitsland. Berlijn werd in vier sectoren opgedeeld en kreeg zo een aparte status binnen bezet Duitsland.

Na aanvankelijk nog min of meer op een lijn te hebben geopereerd, gingen als gevolg van de opbouwende spanningen tussen oost en west, de Russische zone enerzijds en de westelijke zones anderzijds steeds meer een eigen koers varen, gescheiden van elkaar. In het westen liep alles meer gestroomlijnd dan in het oosten, waar het bestuurlijk nog lang een chaos was. Na de geldsanering in de westelijke zones moest de oostelijke zone noodgedwongen ook meedoen, hetgeen de verhoudingen tussen de westelijke bezettingsmachten en de Russische aanmerkelijk bekoelde.

Met de bezetting van de desbetreffende steden en dorpen door de geallieerde strijdkrachten, lag het postverkeer aldaar volledig stil. Op zeer verschillende wijzen werd het postverkeer plaatselijk hervat. Al in maart 1945 werden in Aken de zegels van de zogenoemde Allied Military Post (AM-Post) in gebruik genomen. Maar in andere plaatsen die later door de geallieerden werden bezet, moest er geïmproviseerd worden, omdat er nog geen nieuwe zegels waren maar ook geen zegels meer van het Duitse Rijk mochten worden gebruikt. Dit resulteerde in een veelvoud aan (lokale) nooduitgiften, ook bekend als Lokalausgaben.

Deze zouden met ingang van 1 april 1946 ongeldig worden en vervangen worden door zogenaamde Landesausgaben. Dit waren uitgiften voor de gehele bezettingszone of de daarbinnen onderscheiden gebieden. In de Russische bezettingszone werden echter nog tot 1 oktober 1946 zowel Lokalausgaben als Landesausgaben gebruikt. In het westen zijn ze meteen, maar in het oosten geleidelijk aan vervangen door de zogenoemde Gemeinschaftsausgaben voor de Russische, Britse en Amerikaanse bezettingszones. De Fransen trokken echter hun eigen plan en gingen vanaf 1947 eigen zegels uitgeven voor de gebieden in hun bezettingszone en bleven dat tot in 1949 doen. Door de geldsanering van 1948 gingen de Bizone en de Russische zone ook weer eigen zegels uitgeven, wat in beide gebieden tot 1949 zo bleef. Berlijn kreeg als viersectorenstad aparte zegels, de beroemde zwart- en roodopdrukken.